شاید در زندگی روزمره مان اتفاق افتاده باشد که سرگیجه یا سنگینی سر داشته باشیم و خیلی از علائم دیگری که نمیدانیم علت آن چیست؟! اما نباید ساده از این علائم گذشت چرا که ممکن است روز به روز این علائم بیشتر شوند و به سلامتی مان ضربه بزنند.بنابراین برای پیشگیری و درمان بهتر است این علائم را بشناسیم تا هرچه سریع تر به درمان آن بپردازیم.

آنچه خواهیم خواند:

فشار خون بالا چیست؟

what-is-blood-pressure

رگ های خونی باریک که به عنوان شریان نیز شناخته می شوند، مقاومت بیشتری برای جریان خون ایجاد می کنند. هرچه رگ ها باریک تر باشد، مقاومت بیشتری وجود دارد و فشار خون بالاتر می رود. در دراز مدت، افزایش فشار خون می تواند باعث مشکلات سلامتی از جمله بیماری قلبی شود.

فشار خون بالا معمولاً در طی چندین سال ایجاد می شود. معمولاً هیچ علامتی مشاهده نمی کنید. اما حتی بدون علائم، فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به رگ‌های خونی و اندام‌های شما، به ویژه مغز، قلب، چشم‌ها و کلیه‌ها شود.

تشخیص زودهنگام مهم است. اندازه گیری منظم فشار خون می تواند به شما و پزشکتان کمک کند تا هر گونه تغییری را متوجه شوید. اگر فشار خون شما افزایش یافته باشد، ممکن است پزشک از شما بخواهد که فشار خون خود را در طی چند هفته بررسی کنید تا ببیند آیا این عدد همچنان بالا می ماند یا به سطح طبیعی باز می گردد بنابراین داشتن میانگین نتایج فشار خون طی بازه تعیین شده مهم است.

درمان فشار خون بالا شامل داروهای تجویزی و تغییر شیوه زندگی سالم است. اگر این بیماری درمان نشود، می تواند منجر به مشکلات سلامتی، از جمله حمله قلبی و سکته شود.

چگونه علائم فشار خون بالا را بفهمیم؟

فشار خون بالا به طور کلی یک وضعیت خاموش است. بسیاری از افراد هیچ علامتی را تجربه نخواهند کرد. ممکن است سال ها یا حتی دهه ها طول بکشد تا این وضعیت به سطوحی به حدی شدید برسد که علائم آشکار شوند. حتی در این صورت، این علائم ممکن است به مسائل دیگری نسبت داده شوند.

علائم شدید فشار خون بالا می تواند موارد زیر باشد:

  • گرگرفتگی
  • لکه های خونی در چشم (خونریزی زیر ملتحمه)
  • سرگیجه

برخلاف تصور رایج، فشار خون شدید معمولاً باعث خونریزی بینی یا سردرد نمی شود؛ مگر زمانی که فردی در بحران فشار خون بالا باشد.

بهترین راه برای تشخیص فشار خون بالا این است که به طور منظم فشار خون را اندازه گیری کنید.به همین منظور می توانید از فشارسنج های خانگی و یا مراجعه مرتب به پزشکان استفاده کنید.اگر فقط یک دوره فیزیکی سالانه دارید، با پزشک خود در مورد خطرات فشار خون بالا و سایر مواردی که ممکن است نیاز داشته باشید صحبت کنید تا فشار خون خود را کنترل کنید.

اگر سابقه خانوادگی بیماری قلبی دارید یا عوامل خطر ابتلا به این بیماری را دارید، پزشک ممکن است توصیه کند که فشار خون خود را مرتب در یک سال چک کنید. این مورد در تشخیص و درمان زودهنگام این بیماری به شما کمک می کند.

چه مواردی منجر به فشار خون بالا می شود؟

دو نوع فشار خون بالا وجود دارد. هر نوع علت متفاوتی دارد.

فشار خون اولیه یا ضروری:

فشار خون ضروری را فشار خون اولیه نیز می نامند. این نوع فشار خون بالا با گذشت زمان ایجاد می شود. اکثر مردم این نوع فشار خون بالا را دارند.

عوامل مختلف معمولاً در ایجاد فشار خون اولیه نقش دارند:

ژن ها: برخی افراد از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به فشار خون بالا هستند. این ممکن است از جهش های ژنی یا ناهنجاری های ژنتیکی به ارث رسیده از والدین باشد.

سن: افراد بالای 65 سال بیشتر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا هستند.

نژاد: افراد سیاهپوست بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون هستند.

زندگی با چاقی: زندگی با چاقی می تواند منجر به مشکلات قلبی از جمله فشار خون بالا شود.

مصرف زیاد الکل: زنانی و مردانی که معتاد به مصرف الکل هستند، ممکن است در معرض افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا باشند.

داشتن یک زندگی بسیار کم تحرک : سطوح پایین تناسب اندام با فشار خون بالا مرتبط است.

زندگی با دیابت و/یا سندرم متابولیک: افراد مبتلا به دیابت یا سندرم متابولیک در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به فشار خون بالا هستند.

مصرف زیاد سدیم: ارتباط کمی بین مصرف بالای سدیم روزانه (بیش از 1.5 گرم در روز) و فشار خون بالا وجود دارد.

فشار خون ثانویه:

فشار خون ثانویه اغلب به سرعت رخ می دهد و می تواند شدیدتر از فشار خون اولیه باشد. چندین علت که ممکن است باعث فشار خون ثانویه شوند عبارتند از:

بیماری کلیوی
آپنه انسدادی خواب (وقفه تنفسی خواب)
نقایص مادرزادی قلب
عوارض جانبی داروها
استفاده از داروهای غیر قانونی
مصرف مزمن الکل
مشکلات غده فوق کلیوی
تومورهای غدد درون ریز خاص
مشکلات تیروئید

چگونه فشار خون بالا را تشخیص دهیم؟

high-blood-pressure

تشخیص فشار خون بالا به سادگی اندازه گیری فشار خون است. اکثر مطب پزشکان فشار خون را به عنوان بخشی از یک ویزیت روتین بررسی می کنند. 

اگر فشار خون شما افزایش یافته باشد، پزشک ممکن است از شما درخواست کند که در طی چند روز یا چند هفته، فشار خون خود را اندازه گیری کنید تشخیص فشار خون به ندرت پس از یک بار خواندن داده می شود.

پزشک باید شواهدی از یک مشکل پایدار را ببیند. این به این دلیل است که محیط روی افزایش فشار خون تاثیر می گذارد، مانند استرسی که ممکن است با حضور در مطب پزشک احساس کنید. همچنین سطح فشار خون در طول روز تغییر می کند.

اگر پس از اندازه گیری های مکرر فشار خون شما بالا بماند، پزشک احتمالاً آزمایش‌های بیشتری را برای رد کردن شرایط زمینه‌ای انجام خواهد داد. این تست ها می تواند شامل موارد زیر باشد:

غربالگری کلسترول و سایر آزمایشات خون
آزمایش فعالیت الکتریکی قلب (EKG)، که گاهی به آن نوار قلب نیز گفته می شود.
سونوگرافی قلب یا کلیه شما
دستگاه فشار خون خانگی برای کنترل فشار خون شما در یک دوره 24 ساعته در خانه

این آزمایشات می تواند به پزشک شما کمک کند تا هرگونه مشکل ثانویه ای را که باعث افزایش فشار خون شما می شود، شناسایی کند. همچنین  اثرات فشار خون بالا بر روی اندام ها را نیز ببینند.در طول این مدت، پزشک ممکن است درمان فشار خون شما را آغاز کند. درمان زودهنگام ممکن است خطر آسیب ماندگار را کاهش دهد.

نکات درمانی برای فشار خون بالا

عواملی به پزشک کمک می کنند تا بهترین گزینه درمانی را برای شما تعیین کند. این عوامل شامل نوع فشار خون شما و علل شناسایی شده است.

موارد درمان اولیه فشار خون بالا

اگر پزشک فشار خون اولیه تشخیص دهد، تغییرات سبک زندگی به سوی زندگی سالم ممکن است به کاهش فشار خون بالا کمک کند. اگر تغییرات سبک زندگی کافی نباشد، یا اگر اثربخشی آنها متوقف شود، پزشک ممکن است دارو تجویز کند.

موارد درمان ثانویه فشار خون بالا

اگر پزشک یک مشکل اساسی را کشف کند که باعث فشار خون شما می شود، بر روی درمان آن وضعیت تمرکز می کند. برای مثال، اگر دارویی مصرف می کنید که باعث افزایش فشار خون می شود، پزشک داروی دیگری را که این عارضه جانبی را ندارند، امتحان می کند.

بعضی اوقات، فشار خون بالا با وجود درمان، همچنان پایدار است. در این مورد، پزشک ممکن است برای ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و تجویز داروهایی برای درمان فشار خون بالا با شما همکاری کند.

برنامه های درمانی برای فشار خون بالا اغلب نتیجه می دهند.راهکارهای درمانی را ادامه دهید تا زمانی که درمان شما توسط پزشک تایید شود.

داروهای مصرفی جهت کاهش فشار خون

بسیاری از افراد با مصرف داروهای فشار خون مرحله آزمون و خطا را پشت سر می گذارند. پزشک شما ممکن است نیاز داشته باشد که داروهای مختلفی را امتحان کند تا زمانی که یک یا ترکیبی را که برای شما مفید است بیابد.

برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا عبارتند از:

بتا بلوکرها: بتابلوکرها باعث می شوند قلب شما کندتر و با نیروی کمتری تپش کند. این مقدار خون پمپاژ شده از طریق شریان‌ها را با هر ضربان کاهش می‌دهد که باعث کاهش فشار خون می‌شود. همچنین هورمون های خاصی را در بدن شما مسدود می کند که می توانند فشار خون شما را افزایش دهند.

دیورتیک ها: سطوح بالای سدیم و مایعات اضافی در بدن می تواند فشار خون را افزایش دهد. دیورتیک ها که به آنها قرص های آب نیز گفته می شود، به کلیه های شما کمک می کنند تا سدیم اضافی را از بدن شما خارج کنند. با خروج سدیم، مایع اضافی در جریان خون شما به ادرار شما منتقل می شود که به کاهش فشار خون شما کمک می کند.

مهارکننده هایACE: آنژیوتانسین یک ماده شیمیایی است که باعث سفت شدن و باریک شدن عروق خونی و دیواره شریان ها می شود. مهارکننده های ACE (آنزیم مبدل آنژیوتانسین) از تولید این ماده شیمیایی در بدن جلوگیری می کنند. این به رگ‌های خونی کمک می‌کند و فشار خون را کاهش می‌دهد.

مسدود کننده های گیرنده آنژیوتانسین : در حالی که هدف مهارکننده های ACE متوقف کردن ایجاد آنژیوتانسین است، ARB ها از اتصال آنژیوتانسین به گیرنده ها جلوگیری می کنند. بدون مواد شیمیایی، رگ های خونی سفت نمی شوند. که به شل شدن عروق و کاهش فشار خون کمک می کند.

مسدود کننده های کانال کلسیم: این داروها مانع از ورود مقداری از کلسیم به عضلات قلب می شوند. این منجر به ضربان قلب کمتر و کاهش فشار خون می شود. این داروها همچنین در رگ‌های خونی اثر می‌گذارند و باعث شل شدن آن‌ها و کاهش بیشتر فشار خون می‌شوند.

آگونیست های آلفا-2: این نوع دارو باعث تغییر تکانه های عصبی می شود که باعث سفت شدن رگ های خونی می شود. این به رگ های خونی کمک می کند تا آرام شوند، که فشار خون را کاهش می دهد.

فشار خون بالا در دوران بارداری

Blood-pressure-in-pregnancy

افراد مبتلا به فشار خون می توانند با وجود داشتن این بیماری، نوزادان سالمی به دنیا بیاورند. اما اگر در دوران بارداری به دقت تحت نظارت و کنترل قرار نگیرد، هم برای والدین و هم برای نوزاد خطرناک است.افراد مبتلا به فشار خون بالا که باردار می شوند بیشتر احتمال دارد دچار عوارض شوند. به عنوان مثال، زنان باردار مبتلا به فشار خون ممکن است کاهش عملکرد کلیه را تجربه کنند. نوزادان متولد شده از والدینی که مبتلا به فشار خون بالا هستند ممکن است وزن کم هنگام تولد داشته باشند یا زودتر از موعد به دنیا بیایند.برخی از افراد ممکن است در دوران بارداری خود دچار فشار خون بالا شوند. انواع مختلفی از مشکلات فشار خون بالا ممکن است ایجاد شود. این وضعیت اغلب پس از تولد نوزاد خود به خود معکوس می شود. ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری ممکن است خطر ابتلا به فشار خون را در مراحل بعدی زندگی افزایش دهد.

پره اکلامپسی (مسمومیت دوران بارداری)

در برخی موارد، افراد باردار مبتلا به فشار خون ممکن است در دوران بارداری خود دچار پره اکلامپسی یا مسمومیت دوران بارداری شوند. این وضعیت افزایش فشار خون می تواند باعث عوارض کلیوی و سایر اعضای بدن شود. این موضوع می تواند منجر به سطوح بالای پروتئین در ادرار، مشکلات عملکرد کبد، مایع در ریه ها یا مشکلات بینایی شود. با بدتر شدن این وضعیت، خطرات برای مادر و نوزاد افزایش می یابد. پره اکلامپسی می تواند منجر به اکلامپسی شود که باعث تشنج می شود. مشکلات فشار خون بالا در بارداری همچنان متاسفانه یکی از دلایل مهم مرگ مادران است. عوارض برای نوزاد شامل وزن کم هنگام تولد، تولد زودرس و مرده زایی است.هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از پره اکلامپسی وجود ندارد و تنها راه برای درمان این عارضه، زایمان نوزاد است. اگر در دوران بارداری دچار این عارضه شوید، پزشک شما را از نظر عوارض به دقت زیر نظر خواهد گرفت.

اثرات فشار خون بالا چیست؟

از آنجایی که فشار خون بالا اغلب یک قاتل خاموش است، می تواند سال ها قبل از آشکار شدن علائم به بدن شما آسیب برساند. اگر فشار خون بالا درمان نشود، ممکن است با عوارض جدی و حتی کشنده مواجه شوید.

عوارض فشار خون بالا شامل موارد زیر است:

  • شریان های آسیب دیده

شریان های سالم انعطاف پذیر و قوی هستند. خون آزادانه و بدون مانع از طریق شریان ها و عروق سالم جریان دارد.پرفشاری خون شریان ها را سفت تر،و کشش را کمتر می کند. این آسیب باعث می شود چربی های رژیم غذایی راحت تر در شریان ها رسوب کنند و جریان خون را محدود کنند. این آسیب می تواند منجر به افزایش فشار خون، انسداد و در نهایت حمله قلبی و سکته شود.

  • قلب آسیب دیده

فشار خون بالا باعث می شود قلب شما بیش از حد سخت کار کند. افزایش فشار در رگ‌های خونی، ماهیچه‌های قلب را مجبور می‌کند تا بیشتر و با نیروی بیشتری نسبت به یک قلب سالم پمپاژ کنند.

این ممکن است باعث بزرگ شدن قلب شود. بزرگ شدن قلب خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می دهد:

نارسایی قلبی
آریتمی ها
مرگ ناگهانی قلب
حمله قلبی
مغز آسیب دیده
  • مغز شما برای عملکرد صحیح به منبع سالم خون غنی از اکسیژن متکی است. فشار خون بالا درمان نشده می تواند منبع خون مغز شما را کاهش دهد:

انسداد موقت جریان خون به مغز، حملات ایسکمیک گذرا (TIA) نامیده می شود.انسداد قابل توجه جریان خون باعث مرگ سلول های مغز می شود. این به عنوان سکته مغزی شناخته می شود.

فشار خون کنترل نشده همچنین ممکن است بر حافظه و توانایی شما در یادگیری، یادآوری، صحبت کردن و استدلال تأثیر بگذارد. درمان فشار خون بالا اغلب اثرات فشار خون بالا کنترل نشده را پاک یا معکوس نمی کند. اما خطرات مشکلات آینده را کاهش می دهد.

نکات پایانی

همانطور که در این مقاله اشاره شد فشار خون بالا قاتل خاموش بسیاری از ماست چرا که با علائم بی سر و صدای خود ما را آرام آرام به سمت مشکلات متعدد به پیش می برد اما با اندازه گیری های به موقع و مرتب فشار خون این اتفاق به صفر نزدیک می شود.اما خبر خوب این است که چنانچه به این بیماری مبتلا شدید با تغییر سبک زندگی و رعایت نکات خانگی جهت درمان فشار خون بالا می توانید فشار خون بالای خود را کاهش داده و با مراجعه به پزشک این درمان را تایید کنید.